Analoog vs. digitaal tekenen: wat heeft jouw voorkeur?

Tijdens mijn werk krijg ik regelmatig de vraag hoe ik het liefst teken: digitaal of analoog. Voor mij persoonlijk kennen beide methodes voor- en nadelen. Wil jij zelf meer aan de slag met jouw creativiteit en twijfel je nog over een passende aanpak om te tekenen? Dan deel ik in dit artikel mijn persoonlijke ervaring en voorkeur. Ook geef ik een kijkje achter de schermen van mijn werkwijze. Lees verder om te ontdekken hoe ik de vertaalslag maak van een idee in mijn hoofd tot het resultaat op papier (of scherm!)

Analoog tekenen

Het grootste voordeel vind ik de uitstraling. Handgemaakt werk heeft vaak nét even wat imperfecties of verschillen in techniek. Digitaal zijn deze oneffenheden zonder de nodige kennis bijna niet na te bootsen. Ook is het met de hand gemakkelijker om verschillende technieken en materialen te combineren. Zelf ervaar ik hierdoor sneller in een flow te komen en bepaalde ontspanning: precies de ruimte waarin alles om je heen even wegvalt en er ruimte ontstaat voor nieuwe processen. Creatie is een energie, iets dat intuïtief in gang wordt gezet. Via een scherm ervaar ik dit effect een stuk minder sterk.

Uiteraard kent deze methode ook nadelen. Het kan veel ruimte innemen om alle materialen op te slaan, vooraf te verzamelen en klaar te leggen en achteraf op ruimen. Dit kan de drempel iets hoger maken om aan de slag te gaan en er ‘even’ iets bij te pakken. Een praktische ingerichte werkplek, waar alles binnen handbereik op een vaste plek klaarligt kan hierbij helpen. Daarnaast is handmatig tekenen ook een stuk arbeids- en tijdsintensiever. Lagen moeten tussentijds drogen, handmatig referenties overtrekken of papier op maat snijden. Het vraagt vaak wat extra stappen en aandacht, maar ook dit is een onderdeel van het proces.

Wil je jouw werk laten drukken of online verkopen? Dan kent deze werkwijze nog een extra stap van fotograferen/scannen en digitaliseren.

Digitaal tekenen

Jarenlang was digitaal tekenen voor mij een ontzettend struikelblok. Op papier kon ik inmiddels aardig uit de voeten, maar via software leek het of ik alles opnieuw moest aanleren. Ergens wist ik dat ik er niet aan zou ontkomen om er ooit aan te beginnen. Ook zag ik om mij heen hoeveel sneller mensen konden werken met een mooier resultaat. Dit klopt deels ook: digitaal tekenen kan altijd en overal, geeft geen rommel en dankzij verschillende truucjes kom je sneller tot een beeld. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van lagen, maskers, symmetrietools en brushes. Ook het bijstellen van een compositie of elementen wijzigen is met een simpele klik gedaan.

Het grootste nadeel is de leercurve en investering. Werken met de juiste apparatuur of software kan kostbaar zijn en niet voor iedereen beschikbaar. Ook gaat er ongemerkt veel tijd en energie in zitten. Hoevaak worden we niet volledig in ons scherm gezogen en verliezen we alle contact met de buitenwereld? Dit maakt dat digitaal tekenen voor mij vaak energie kost, terwijl analoog tekenen energie geeft.

Hoe ga ik zelf te werk?

Om lekker in de flow te blijven start ik zelf het liefst met analoog tekenen. Grof schetsen, het combineren van verschillende ideeën en materialen: handmatig gaat dit gemakkelijker op gevoel.

Doorgaans laat ik werk óf even liggen om er later met een frisse blik op terug te komen, óf ik onderzoek ter plekke wat er ontstaat en laat de uitkomst los. Het eerste is vaak het geval bij werk in opdracht, het tweede bij vrij werk. Dit laat ruimte voor een meer improviserende manier van werken. Wanneer ik tevreden ben scan of fotografeer ik het werk. Indien nodig verwerk ik dit tot een digitale (lijnen)tekening of maak ik deze direct klaar om te verwerken tot eindproduct.

Analoog werken heeft onderaan de streep mijn voorkeur. Echter geloof ik zelf dat een combinatie van beide het beste werkt. Uitsluitend digitaal werken kan een wat klinische en gepoetst resultaat geven. Analoog werken duurt soms onnodig lang: er zijn tenslotte perfecte hulpmiddelen beschikbaar. Bovendien wil je soms gewoon net even schuiven in de compositie of stappen makkelijk ongedaan maken.

Wil je jouw werk verder digitaal verwerken om te laten drukken, bijvoorbeeld voor een eigen webshop? Dan is een laatste digitale check onmisbaar. Elk overbodig vlekje of lijntje is tenslotte haarscherp zichtbaar op het eindproduct.  Wil jij zelf ook meer inzicht in jouw eigen creatieve proces? Kijk dan eens naar het inspiratieboek met 24 handgemaakte prints én inzichtvragen om zelf mee aan de slag te gaan.